Εμφανίσεις: 5628
Σύντομο Ἱστορικὸ τοῦ ΙΒΜ
Εμφανίσεις: 5628
Ἵδρυση
Τὸ Ἵδρυμα Βυζαντινῆς Μουσικολογίας συστήθηκε ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος κατὰ την 97ην συνεδρίαν τῆς τῆς 24ης Ιουνίου τοῦ 1970, ὕστερα ἀπὸ εἰσήγηση τοῦ μακαριστοῦ μητροπολίτου Σερβίων καὶ Κοζάνης κυροῦ Διονυσίου πρὸς τὴν ἐπὶ τῆς Θείας Λατρείας καὶ Τέχνης Μόνιμον Συνοδικὴν Ἐπιτροπήν. Λειτουργεῖ σύμφωνα μὲ τὸν Κανονισμὸ 17/1981 τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος (Ἐκκλησία ἔτος ΝΖ΄, τεῦχος Β΄, ἄρ. 3/16.9.1981), καὶ ΦΕΚ 135, τεῦχος πρῶτο, 10.11.1982 (pdf).
Τὸ Ἵδρυμα Βυζαντινῆς Μουσικολογίας συστήθηκε ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος κατὰ την 97ην συνεδρίαν τῆς τῆς 24ης Ιουνίου τοῦ 1970, ὕστερα ἀπὸ εἰσήγηση τοῦ μακαριστοῦ μητροπολίτου Σερβίων καὶ Κοζάνης κυροῦ Διονυσίου πρὸς τὴν ἐπὶ τῆς Θείας Λατρείας καὶ Τέχνης Μόνιμον Συνοδικὴν Ἐπιτροπήν. Λειτουργεῖ σύμφωνα μὲ τὸν Κανονισμὸ 17/1981 τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος (Ἐκκλησία ἔτος ΝΖ΄, τεῦχος Β΄, ἄρ. 3/16.9.1981), καὶ ΦΕΚ 135, τεῦχος πρῶτο, 10.11.1982 (pdf).
Σκοπὸς καὶ ὀργάνωση
Στὸν Κανονισμὸ αὐτό, στὸ 2ο ἄρθρο, περιγράφονται οἱ σκοποί του: «1. Σκοπὸς τοῦ Ἱδρύματος Βυζαντινῆς Μουσικολογίας (ΙΒΜ) εἶναι ἡ προώθηση τῶν ἐρευνῶν γιὰ τὰ σχετικὰ θέματα τῆς ἐπιστήμης τῆς Βυζαντινῆς Μουσικολογίας στὴν Ἑλλάδα καὶ ἡ ἀνάπτυξη τῶν ἐρευνῶν αὐτῶν σὲ διεθνὲς ἐπίπεδο. 2. Ἀναλυτικότερα στὶς βασικὲς ἐπιδιώξεις τοῦ Ἱδρύματος περιλαμβάνονται: α) Ἡ παρακολούθηση στὴ Χώρα μας τῶν δραστηριοτήτων τῆς ἐπιστημονικῆς ἔρευνας ἢ τῶν προσπαθειῶν γιὰ τὴν κάλυψη πρακτικῶν ἀναγκῶν, ποὺ γίνονται ἀπὸ διάφορα ἄτομα ἢ ἀπὸ Ὀργανισμούς (...) καὶ ἡ κατεύθυνση ὅλων αὐτῶν τῶν δραστηριοτήτων γιὰ προσέγγιση τῆς ἱστορικῆς ἀκρίβειας καὶ γιὰ ὁμοιόμορφη παρουσίαση τῆς χρησιμοποιούμενης μουσικῆς στὴν ὀρθόδοξη χριστιανικὴ λατρεία μας. β) Ἡ παρακολούθηση τῶν ἐξελίξεων καὶ τῶν κατευθύνσεων τῆς διεθνοῦς Βυζαντινῆς Μουσικολογίας καὶ ἡ σπουδὴ τῶν μέχρι τώρα πορισμάτων τῶν ἐρευνῶν της μὲ σκοπὸ τὴν παραδοχὴ ἢ τὴν ἀναίρεση καὶ τὴν ἀποκατάσταση τῶν λανθασμένων θέσεων ποὺ διατυπώθηκαν κατὰ καιρούς. γ) Ἡ συστηματικὴ μουσικολογικὴ σπουδὴ σὲ ἀνώτερο ἐπιστημονικὸ ἐπίπεδο ὅλων τῶν προβλημάτων τῆς Βυζαντινῆς Μουσικῆς, ἐξετάζοντάς την, ἀπὸ τὴ μιὰ μεριὰ ὡς μέσο στὴν ὀρθοδόξη λατρεία κι ἀπ’ τὴν ἄλλη μεριὰ εὐρύτερα ὡς μιὰ Τέχνη ἀνάμεσα στὶς ἄλλες Καλὲς Τεχνες».
Ἡ πραγμάτωση τῶν σκοπῶν ἀνατίθεται ἀφ’ ἑνὸς στὸ τριετοῦς θητείας Διοικητικὸ Συμβούλιο, ποὺ συγκροτεῖται μὲ πρόεδρο τὸν ἑκάστοτε Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν καὶ μέλη πρόσωπα μὲ ἀναγνωρισμένη ἐπιστημονικὴ ἱκανότητα καὶ ἀποδειγμένη συμβολὴ στὸν τομέα τῆς Βυζαντινῆς Μουσικολογίας, ἀφ’ ἑτέρου –καὶ κυρίως- στὸ ἐπιστημονικὸ ἐπιτελεῖο τὸ ὁποῖο ἀπαρτίζεται ἀπὸ τὸν Διευθυντὴ καὶ σὲ πλήρη ἀνάπτυξη ἀπὸ τρεῖς μόνιμους ἐπιστημονικοὺς συνεργάτες καὶ δύο ἔκτακτους τεχνικοὺς συνεργάτες.
Στὸν Κανονισμὸ αὐτό, στὸ 2ο ἄρθρο, περιγράφονται οἱ σκοποί του: «1. Σκοπὸς τοῦ Ἱδρύματος Βυζαντινῆς Μουσικολογίας (ΙΒΜ) εἶναι ἡ προώθηση τῶν ἐρευνῶν γιὰ τὰ σχετικὰ θέματα τῆς ἐπιστήμης τῆς Βυζαντινῆς Μουσικολογίας στὴν Ἑλλάδα καὶ ἡ ἀνάπτυξη τῶν ἐρευνῶν αὐτῶν σὲ διεθνὲς ἐπίπεδο. 2. Ἀναλυτικότερα στὶς βασικὲς ἐπιδιώξεις τοῦ Ἱδρύματος περιλαμβάνονται: α) Ἡ παρακολούθηση στὴ Χώρα μας τῶν δραστηριοτήτων τῆς ἐπιστημονικῆς ἔρευνας ἢ τῶν προσπαθειῶν γιὰ τὴν κάλυψη πρακτικῶν ἀναγκῶν, ποὺ γίνονται ἀπὸ διάφορα ἄτομα ἢ ἀπὸ Ὀργανισμούς (...) καὶ ἡ κατεύθυνση ὅλων αὐτῶν τῶν δραστηριοτήτων γιὰ προσέγγιση τῆς ἱστορικῆς ἀκρίβειας καὶ γιὰ ὁμοιόμορφη παρουσίαση τῆς χρησιμοποιούμενης μουσικῆς στὴν ὀρθόδοξη χριστιανικὴ λατρεία μας. β) Ἡ παρακολούθηση τῶν ἐξελίξεων καὶ τῶν κατευθύνσεων τῆς διεθνοῦς Βυζαντινῆς Μουσικολογίας καὶ ἡ σπουδὴ τῶν μέχρι τώρα πορισμάτων τῶν ἐρευνῶν της μὲ σκοπὸ τὴν παραδοχὴ ἢ τὴν ἀναίρεση καὶ τὴν ἀποκατάσταση τῶν λανθασμένων θέσεων ποὺ διατυπώθηκαν κατὰ καιρούς. γ) Ἡ συστηματικὴ μουσικολογικὴ σπουδὴ σὲ ἀνώτερο ἐπιστημονικὸ ἐπίπεδο ὅλων τῶν προβλημάτων τῆς Βυζαντινῆς Μουσικῆς, ἐξετάζοντάς την, ἀπὸ τὴ μιὰ μεριὰ ὡς μέσο στὴν ὀρθοδόξη λατρεία κι ἀπ’ τὴν ἄλλη μεριὰ εὐρύτερα ὡς μιὰ Τέχνη ἀνάμεσα στὶς ἄλλες Καλὲς Τεχνες».
Ἡ πραγμάτωση τῶν σκοπῶν ἀνατίθεται ἀφ’ ἑνὸς στὸ τριετοῦς θητείας Διοικητικὸ Συμβούλιο, ποὺ συγκροτεῖται μὲ πρόεδρο τὸν ἑκάστοτε Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν καὶ μέλη πρόσωπα μὲ ἀναγνωρισμένη ἐπιστημονικὴ ἱκανότητα καὶ ἀποδειγμένη συμβολὴ στὸν τομέα τῆς Βυζαντινῆς Μουσικολογίας, ἀφ’ ἑτέρου –καὶ κυρίως- στὸ ἐπιστημονικὸ ἐπιτελεῖο τὸ ὁποῖο ἀπαρτίζεται ἀπὸ τὸν Διευθυντὴ καὶ σὲ πλήρη ἀνάπτυξη ἀπὸ τρεῖς μόνιμους ἐπιστημονικοὺς συνεργάτες καὶ δύο ἔκτακτους τεχνικοὺς συνεργάτες.
Ἡ ἱστορία
Ἡ ἱστορία τοῦ Ἱδρύματος ὣς τὸ τώρα, χωρίζεται σὲ τρεῖς περιόδους· τὴν πρώτη, ἀπὸ τὴν σύστασή του, τὸ 1970, ὣς τὴν ἀναγνώρισή του ἀπὸ τὸ Κράτος, τὸ 1983, τὴν μέση, ἀπὸ τὴν συνεδρίαση τοῦ πρώτου Διοικητικοῦ του Συμβουλίου μέχρι τὸ 1999, καὶ τὴν σύγχρονη, ποὺ ξεκινᾶ μὲ τὴν ἀνάθεση τῆς διεύθυνσης στὸν μέχρι τὴ στιγμὴ ἐκείνη πρῶτο καὶ μόνο ἐπιστημονικὸ συνεργάτη Γρηγόριο Στάθη μέχρι σήμερα.
Ἡ ἱστορία τοῦ Ἱδρύματος ὣς τὸ τώρα, χωρίζεται σὲ τρεῖς περιόδους· τὴν πρώτη, ἀπὸ τὴν σύστασή του, τὸ 1970, ὣς τὴν ἀναγνώρισή του ἀπὸ τὸ Κράτος, τὸ 1983, τὴν μέση, ἀπὸ τὴν συνεδρίαση τοῦ πρώτου Διοικητικοῦ του Συμβουλίου μέχρι τὸ 1999, καὶ τὴν σύγχρονη, ποὺ ξεκινᾶ μὲ τὴν ἀνάθεση τῆς διεύθυνσης στὸν μέχρι τὴ στιγμὴ ἐκείνη πρῶτο καὶ μόνο ἐπιστημονικὸ συνεργάτη Γρηγόριο Στάθη μέχρι σήμερα.
Ἐκδοτικὸ Ἔργο
Τὸ ἐκδοτικὸ ἔργο τοῦ Ἱδρύματος –ποὺ εἶναι καὶ τὸ κύριό του- στεγάζεται σὲ πέντε ἐκδοτικὲς σειρές: Κατάλογοι, Μελέται, Λατρειολογήματα, Πρακτικὰ Συνεδρίων, Δισκογραφία. Βεβαίως, ὑπάρχουν καὶ κάποιες αὐτοτελεῖς ἐκδόσεις, ὁπως τοῦ μνημειώδους Τόμου 183 ἐκκλησιαστικοὶ Ὕμνοι εἰς βυζαντινὴν καὶ εὐρωπαϊκὴν παρασημαντικήν, τοῦ ἀειμνήστου ἱδρυτῆ του, μητροπολίτου Κοζάνης Διονυσίου ἢ καὶ κάποιες ψαλτικὲς φυλλάδες ποὺ ἑτοιμάστηκαν κυρίως γιὰ τὶς ψαλτικὲς ἐκδηλώσεις τῶν Συνεδρίων ποὺ ὀργάνωσε τὸ Ἵδρυμα.
Τὸ ἐκδοτικὸ ἔργο τοῦ Ἱδρύματος –ποὺ εἶναι καὶ τὸ κύριό του- στεγάζεται σὲ πέντε ἐκδοτικὲς σειρές: Κατάλογοι, Μελέται, Λατρειολογήματα, Πρακτικὰ Συνεδρίων, Δισκογραφία. Βεβαίως, ὑπάρχουν καὶ κάποιες αὐτοτελεῖς ἐκδόσεις, ὁπως τοῦ μνημειώδους Τόμου 183 ἐκκλησιαστικοὶ Ὕμνοι εἰς βυζαντινὴν καὶ εὐρωπαϊκὴν παρασημαντικήν, τοῦ ἀειμνήστου ἱδρυτῆ του, μητροπολίτου Κοζάνης Διονυσίου ἢ καὶ κάποιες ψαλτικὲς φυλλάδες ποὺ ἑτοιμάστηκαν κυρίως γιὰ τὶς ψαλτικὲς ἐκδηλώσεις τῶν Συνεδρίων ποὺ ὀργάνωσε τὸ Ἵδρυμα.
Συνέδρια - Ἡμερίδες
Ἡ ὀργάνωση Συνεδρίων εἶναι ἐπίσης μιὰ καίρια πτυχὴ τῶν δραστηριοτήτων τοῦ Ἱδρύματος. Ἔχουν πραγματοποιηθεῖ ὣς τώρα μιὰ διημερίδα γιὰ τὴν ἐκφωνητικὴ σημειογραφία καὶ πράξη ποὺ ἔγινε στὴν Ἀθήνα τὸν Νοέμβριο τοῦ 2001, τὸ Α΄ Πανελλήνιο Συνέδριο καὶ ἀλλα τέσσερα Διεθνῆ μὲ τὸν γενικὸ τίτλο «Θεωρία καὶ Πράξη τῆς Ψαλτικῆς Τέχνης» ἀνὰ τριετία πραγματοποιηθέντα, ἀρχῆς γενομένης ἀπὸ τὸ φθινόπωρο τοῦ 2000.
Ἡ ὀργάνωση Συνεδρίων εἶναι ἐπίσης μιὰ καίρια πτυχὴ τῶν δραστηριοτήτων τοῦ Ἱδρύματος. Ἔχουν πραγματοποιηθεῖ ὣς τώρα μιὰ διημερίδα γιὰ τὴν ἐκφωνητικὴ σημειογραφία καὶ πράξη ποὺ ἔγινε στὴν Ἀθήνα τὸν Νοέμβριο τοῦ 2001, τὸ Α΄ Πανελλήνιο Συνέδριο καὶ ἀλλα τέσσερα Διεθνῆ μὲ τὸν γενικὸ τίτλο «Θεωρία καὶ Πράξη τῆς Ψαλτικῆς Τέχνης» ἀνὰ τριετία πραγματοποιηθέντα, ἀρχῆς γενομένης ἀπὸ τὸ φθινόπωρο τοῦ 2000.
«Οἱ Μαΐστορες τῆς Ψαλτικῆς Τέχνης»
Ἕνα ἀπὸ τὰ μέσα γιὰ τὴν πραγμάτωση τῶν σκοπῶν τοῦ Ἱδρύματος ὑπῆρξε ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του, στὰ 1983, ὁ Χορὸς Ψαλτῶν «Οἱ Μαΐστορες τῆς Ψαλτικῆς Τέχνης». Ἡ ἱδρυτικὴ πράξη τοῦ Χοροῦ, συντεταγμένη καὶ αὐτὴ ἀπὸ τὸν Γρηγόριο Στάθη, καθορίζει τὴν θεσμικὴ θέση τοῦ Χοροῦ, καὶ μάλιστα σὲ σχέση μὲ τὸ Ἵδρυμα, τὸ ὁποῖο ἐπικουρεῖ στὶς ἐπιδιώξεις του, ἀλλὰ ταυτόχρονα (ὁ Χορός) διατηρεῖ τὴν αὐτοτέλειά του.
Ἕνα ἀπὸ τὰ μέσα γιὰ τὴν πραγμάτωση τῶν σκοπῶν τοῦ Ἱδρύματος ὑπῆρξε ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του, στὰ 1983, ὁ Χορὸς Ψαλτῶν «Οἱ Μαΐστορες τῆς Ψαλτικῆς Τέχνης». Ἡ ἱδρυτικὴ πράξη τοῦ Χοροῦ, συντεταγμένη καὶ αὐτὴ ἀπὸ τὸν Γρηγόριο Στάθη, καθορίζει τὴν θεσμικὴ θέση τοῦ Χοροῦ, καὶ μάλιστα σὲ σχέση μὲ τὸ Ἵδρυμα, τὸ ὁποῖο ἐπικουρεῖ στὶς ἐπιδιώξεις του, ἀλλὰ ταυτόχρονα (ὁ Χορός) διατηρεῖ τὴν αὐτοτέλειά του.
